Wat is een thangka?

Een thangka is een Tibetaanse schildering op een rol met een boeddhistisch onderwerp. Tibetanen waren in vroeger tijden echte nomaden en ze wilden afbeeldingen en decoraties met zich meenemen. Daarom maakten ze afbeeldingen en schilderijen die makkelijk waren op te rollen. Deze rollen of rolschilderingen worden thangka’s genoemd.

Boodschap

Het Tibetaanse woord thang-ka betekent vastgelegde boodschap. Elk figuur, elk symbool en elk detail heeft zijn eigen specifieke betekenis. Je ziet eigenlijk wel meteen dat het meer is dan een decoratieve afbeelding, maar om de boodschap die ermee wordt bedoeld helder te zien en te ervaren heb je wat meer kennis van het boeddhisme nodig. Op de eerste plaats echter komt dat de afbeelding het hart van de kijker raakt. Dat het de kijker iets doet en dat hij nieuwsgierig wordt naar de boodschap die erin verwerkt zit.

De leer van Boeddha

Vroeger trokken boeddhistische monniken van plaats naar plaats om met behulp van thangka’s de lessen van Boeddha uit te leggen. De thangka, die een monnik makkelijk opgerold mee kon nemen, fungeerde als een middel, een medium, waardoor het boeddhisme tot leven kon worden gebracht. Een afbeelding bijvoorbeeld van een Boeddha of een mandala functioneerde dan als een richtlijn of een landkaart tijdens het onderricht. Ook wordt een thangka gebruikt als hulpmiddel bij meditatie, als ondersteuning bij het beoefenen van het boeddhisme. Thangka’s kunnen zelfs de visuele expressie van de verlichte staat, het absolute doel van boeddhistische pad zijn.

Informatie

Een thangka wordt volgens een raster getekend. Exact de juiste afmetingen en proporties van elke boeddha of bodhisattva aangevend, zoals die gebaseerd is op de traditionele iconografie van Tibet. Die juiste verhoudingen zijn belangrijk omdat de afbeelding op de thangka informatie overbrengt en een ondersteuning is voor het spirituele pad. De kennis van deze verhoudingen en van de betekenis van de verschillende symbolen wordt al eeuwen doorgegeven van vader op zoon, van leraar op leerling.

De Dalai Lama

Alle elementen van een Tibetaanse religieuze schildering hebben een symbolische waarde. Deze symbolen dienen als hulpmiddel om innerlijke kwaliteiten op het spirituele pad te ontwikkelen. De boeddha-afbeeldingen zelf worden beschouwd als voorstellingen van specifieke aspecten van de verlichting. Manjushri bijvoorbeeld belichaamt wijsheid en Avalokiteshvara belichaamt mededogen. Respectvol zijn tegenover zulke boeddha-afbeeldingen heeft daarom het effect van respect bewijzen aan wijsheid en mededogen, wat op zijn beurt weer als bron van inspiratie werkt om zelf deze kwaliteiten te ontwikkelen. – Zijne heiligheid de 14e Dalai Lama (van het voorwoord van ‘Mystical Arts of Tibet’).

Een Thangka online kopen

De thangka schilderkunst vindt zijn oorsprong in de 7e eeuw en is één van de mooiste kunstvormen uit Azië. Thangka’s zijn iconen uit het boeddhisme. De schilderijen vertegenwoordigen Boeddha’s, Bodhisattva’s, passages en verhalen uit de leer van Boeddha. Elke thangka wordt gezien als een deel van de kunst van verlichting.

Spirituele kunstvorm

Thangka’s zijn in de loop van tijd geëvolueerd van een echt spirituele kunstvorm naar een stijl waar ook diverse musea exposities aan hebben gewijd. Kunstenaars in Kathmandu, Nepal ontwikkelden de stijl die Pauba genoemd werd. De nauwe relatie met Tibet en het grote boeddhistische deel van de bevolking betekent dat Nepal nu een van de grootste centra voor Thangka-kunst is geworden.

Perfectie

Er is veel vaardigheid en studie nodig om een Thangka te schilderen. Elk deeltje, elk ornament, elke houding en elk attribuut laat een bepaald aspect van het boeddhisme zien. De kwaliteit van de thangka laat het vermogen van de kunstenaar zien om elk element zo perfect mogelijk weer te geven. Materialen zijn verbeterd, maar techniek is nagenoeg hetzelfde gebleven. De thangka’s zijn schilderingen op een rol omdat ze opgerold makkelijk mee te nemen waren. Veel Tibetanen waren vroeger nomaden. Het Tibetaanse woord thang-ka betekent vastgelegde boodschap.

Boodschap

Dat een thangka meer is dan een decoratieve afbeelding zie je snel, maar om de boodschap erachter helemaal goed te ontcijferen heb je meer kennis nodig. Maar de eerste bedoeling van een thangka is dat de afbeelding je raakt. Dat het je iets doet en dat je zo nieuwsgierig wordt naar die boodschap. De afbeelding van een thangka dient als hulpmiddel bij onderricht. Monniken trokken vroeger van dorp naar dorp om daar aan de hand van thangka’s de leer van Boeddha uit te leggen.

Focus bij meditatie

Daarnaast gebruik je een thangka als een focus en een ondersteuning voor het beoefenen van het boeddhisme. Denk hierbij aan meditatie en de constante herinnering aan het hebben van vertrouwen in het pad dat Boeddha heeft uitgestippeld. Op een dieper niveau zijn thangka’s de visuele expressie van de volledig ontwaakte staat van verlichting, het ultieme doel van het boeddhistische pad.

Verhoudingen

Thangka’s worden getekend volgens een raster, een format, dat de exacte afmetingen en proporties van de Boeddha of bodhisattva aangeeft, zoals die gebaseerd is op de traditionele iconografie van Tibet. Die juiste verhoudingen zijn belangrijk omdat de afbeeldingen informatie overbrengen en een ondersteuning zijn voor het spirituele pad. De kennis van deze verhoudingen en van de betekenis van de verschillende symbolen wordt al eeuwen doorgegeven van vader op zoon, van leraar op leerling.
Alle elementen van een Tibetaanse religieuze schildering hebben een symbolische waarde. Deze symbolen dienen als hulpmiddel om innerlijke kwaliteiten op het spirituele pad te ontwikkelen. De Boeddha-afbeeldingen zelf worden beschouwd als voorstellingen van specifieke aspecten van de verlichting. Manjushri bijvoorbeeld belichaamt wijsheid en Avalokiteshvara belichaamt mededogen. Respectvol zijn tegenover zulke Boeddha-afbeeldingen heeft daarom het effect van respect bewijzen aan wijsheid en mededogen, wat op zijn beurt weer als bron van inspiratie werkt om zelf deze kwaliteiten te ontwikkelen. – Zijne heiligheid de 14e Dalai Lama