Kleuren beïnvloeden je smaak

Kleuren beïnvloeden je smaakzin op veel manieren: rood wekt je eetlust op en je associeert het met rijpheid. Geel doet je misschien denken aan vanillepudding uit je kindertijd en geeft je een gevoel van veiligheid. Hoe kleuren en genieten van elkaar afhankelijk zijn, is daarom een ​​spannend onderwerp.

Rood, groen en geel

Hibiscusthee is sterk rood, mate geeft een delicaat groen en kamillethee is heldergeel. Secundaire plantaardige stoffen zoals flavonoïden, chlorofyl of carotenoïden zijn verantwoordelijk voor de kleuren. Tot op heden zijn in totaal 100.000 plantenstoffen bekend waarvan de functie niet beperkt is tot alleen maar kleuring. Maar wat doen die kleuren met je? Is rood echt smakelijk en associëren je hersenen snoep met de kleur geel?

Kleuren zorgden voor ons voortbestaan

Kleuren beïnvloeden je beslissingen in het dagelijks leven bijna overal, bewust of onbewust. In de supermarkt, aan de eettafel, in de ijssalon of op de markt. Wie zou grijs vanille-ijs kiezen? Zou je aardbeien pakken die kobaltblauw zijn?
Dit is vanuit evolutionair oogpunt logisch: in de natuur zijn intens blauwgekleurde planten vaak giftig; rijp fruit is zelden groen en grijze schimmelgroei wijst op voedselbederf. Vanuit evolutionair biologisch perspectief is het ook begrijpelijk dat zelfs een hoge energie-inhoud en voedingswaarde wordt geassocieerd met de kleur rood, omdat deze kleur vaak een indicatie is van de rijpheid van een vrucht. Dit alles was en is belangrijke informatie over voedsel, bedoeld om het voortbestaan ​​van de mensheid te verzekeren.

Kleuren wekken herinneringen en verwachtingen op

Maar de samenleving en de cultuur beïnvloeden ook de voorkeuren en smaken van hele generaties. Voor velen van ons zijn gele desserts zeker een eerbetoon aan de kindertijd. Omdat je toen geel associeerde met vanille, geleerd van de kleur van vanille-ijs en pudding, ook al zijn vanillebonen eigenlijk zwart!
Psychologisch vormen dergelijke verbanden tussen de kleur van voedsel en zintuiglijke indrukken of emotionele ervaringen, zoals een zoete smaak of een gevoel van veiligheid, niet alleen herinneringen. Als soortgelijke ervaringen zich opstapelen, ontstaat de vaste verwachting dat beide fenomenen in de toekomst ook samen zullen optreden. We spreken dan van conditionering.
We kennen dit ook in negatieve zin, wanneer de gezonde venkelthee ons herinnert aan de dagen dat we met een maagklachten in bed lagen. Of is het bij sommige mensen misschien andersom? Ze associëren venkelthee met opluchting wanneer de buikpijn afneemt. De geur van venkelthee werkt verrukkelijk en door de zachtgroene kleur in het kopje voelen ze nog vitaler aan. Conditionering kan op zoveel verschillende manieren plaatsvinden.

Kleuren bedriegen de smaakzin

De wetenschap toont ook aan dat kleurperceptie een sleutelrol speelt bij de beoordeling van de geur van een gerecht. Maar kleuren kunnen nog meer: ​​ze kunnen zelfs het oordeel van onze smaakzin misleiden door de verwachting van een bepaalde smaak op te roepen. Als het oog oordeelt moet de tong zwijgen.

Twee studies laten dit fenomeen heel duidelijk zien:

In één onderzoek verfden onderzoekers sinaasappelsap in twee verschillende tinten. Eén met een licht groenige nuance en één meer in het rode kleurenspectrum, zonder de smaak te veranderen. Proefpersonen in de groene groep beoordeelden het sap als significant zuurder dan die in de rode groep.

In een ander experiment gaven de wetenschappers een kleurloze wijn een donkerrode tint en dit had grote invloed op het oordeel van de testers. Ze bevestigden dat de gekleurde wijn een volle body, goede rijpheid en complexiteit had.

Misschien verklaart dat waarom thee gemaakt van rood fruit bij veel mensen bijzonder populair is. Ze smaken niet alleen fruitig, maar waarschijnlijk ook vol van smaak. Iedereen die tot nu toe alleen zwarte thee heeft gedronken, moet een nieuwe smaakervaring durven proberen en zich bezighouden met voorheen onbekende aroma’s.

Kleuren veranderen ook andere plezierkwaliteiten

De kleur van een voedingsmiddel heeft echter nog verstrekkendere effecten op de gehele genotservaring. Niet alleen de smaakbeleving kan worden gewijzigd, ook de toekenning van andere producteigenschappen zoals versheid en knapperigheid of consistentie en textuur kan in het experiment worden gemanipuleerd. Volgens een onderzoek vonden proefpersonen boter bijvoorbeeld makkelijker smeerbaar als het geler leek.

Ook gekleurd licht kan de smaakbeleving beïnvloeden. Een experiment toonde duidelijk aan dat de eetlust voor appels kan worden veranderd door de golflengte van licht. Bij blauw licht was de honger naar het fruit beduidend lager dan bij geel licht.

Mijn favoriete mok is oranje

Zelfs de kleur van een bord of een kopje heeft invloed op je smaak. Dit blijkt uit onderzoeksresultaten waar met gerechten in verschillende kleuren werd geëxperimenteerd: Proefpersonen proefden warme chocolademelk beter in een oranje kopje dan alleen in een witte. Zonder te weten dat beide kopjes dezelfde chocolade bevatten, beoordeelden ze de smaakintensiteit anders. Voor hen smaakte de cacao in het oranje kopje gewoon meer chocoladerig.

Geldt dit ook voor andere dranken? Zeker. Maar doe gewoon de zelftest doen en het serveer volgende kopje thee in een knalrood porseleinen kopje!