Wie was Ganesh en waar staat Ganesh voor?
Vakratunda mahakaya suryakoti samaprabha nirvighnam kurumedeva sarvakaryeshu sarvada
– Ik vereer de Allerhoogste Ganesha, wiens gekrulde slurf en machtige lichaam schitteren als miljoenen zonnen. Hij stort Zijn zegeningen over alle wezens. O Heer der Heren Ganesha, verdrijf altijd de hindernissen op mijn levenspad en van al mijn daden
Het bovenstaande Sanskriet gedicht is een bekende mantra van Ganesh. Ganesha, ook wel Ganesh, Ganapati of Vinayak genoemd, is de hindoe godheid met het olifantenhoofd. In het Sanskriet wordt hij Ganesha genoemd en in Hindi wordt hij geschreven als Ganesh. Hij staat erom bekend om hindernissen weg te nemen en staat symbool voor een nieuwe start in je leven. Om deze reden bidden hindoes tot Ganesh voor ze aan iets nieuws beginnen. Beelden van Ganesh staan in Oosterse landen vaak op splitsingen van wegen. Het symboliseert de keuzes die mensen maken als ze een nieuwe weg in slaan. Daarnaast is Hij een beschermheilige voor reizigers. Hij is de god van intellect en wijsheid. Ganesh is de zoon van Shiva en Parvati, Hij rijdt op een muis of een rat Mushika genaamd. Ganesh wordt meestal afgebeeld met een dikke, blote buik, een roze-oranje huid, een rat aan zijn voeten en een olifantenhoofd. De opvallend kleine rat is zijn persoonlijk vervoersmiddel. Soms is ook het AUM symbool afgebeeld; de klank waaruit het heelal is ontstaan. Op veel afbeeldingen van Ganesh komt een ‘swastika’ voor. De swastika (betekenis in het Sanskriet ‘het is goed’), ook wel bekend als het hakenkruis, staat symbool voor welzijn, geluk, voorspoed en vooruitgang. Het symboliseert ook de vier seizoenen van het ronddraaiend jaar en de oneindigheid. De swastika is zowel voor hindoes als bij de boeddhisten het symbool voor de zon. In het oude China staat het symbool voor de oriëntering naar de vier windstreken en wordt het gebruikt om het getal tienduizend (oneindig) aan te duiden.
De geboorte van Ganesh
Er doen verschillende verhalen over het leven van Ganesh de ronde. Een bekend verhaal is het volgende. Shiva’s verblijfplaats is hoog op de toppen van de bergen, met name de Kailash berg, waar hij vaak zit te mediteren. Shiva’s schoonheid maakte dat andere goden jaloers op hem waren en hem wilden doden. Maar wat ze ook deden, het lukte hen niet. Op een dag was Parvati, de dochter van de bergen en de vrouw van Shiva, alleen thuis en zat in bad. Toen Shiva thuiskwam trof hij één van zijn dienaren aan de deur. De dienaar vertelde hem vervolgens niet binnen te komen omdat Parvati aan het baden was en zij opdracht had gegeven iedereen tegen te houden. Shiva was het hier niet mee eens en hij keek de dienaar dreigend aan. Hij trok zich niets van de dienaar aan en liep gewoon door naar binnen. Toen de badende Parvati plotseling haar echtgenoot voor zich zag staan, schaamde zij zich voor haar naaktheid. Ze bedekte snel haar lichaam en rende naar de slaapkamer. Parvati was helemaal niet blij met wat er was gebeurd en wilde een dienaar hebben die alleen naar haar zou luisteren en echt alles zou doen wat zij hem vroeg. Op een dag maakte Parvati, voordat ze haar dagelijkse bad nam, uit het stof van haar lichaam een knappe en oersterke jonge man. Ze deed hem mooie kleren aan en zei tegen hem: ‘Jij bent Ganesh, mijn eigen zoon en mijn enige dienaar.’ De jonge man boog diep voor Parvati en zei: ‘Ik zal alles doen wat u mij vraagt. Waar kan ik u mee van dienst zijn?’ ‘Lieve zoon’, antwoordde Parvati, ‘vanaf vandaag ga jij mijn deur bewaken. Je mag niemand, maar dan ook echt niemand binnen laten. Desnoods gebruik je hier geweld bij.’ Ze omhelsde hem liefdevol en gaf hem een stok om bij de deur op wacht te gaan staan. Daarna nam zij haar bad. Even later kwam Shiva thuis in het gezelschap van enkele volgelingen. Ganesh wist niet met wie hij te maken had en hield zijn stok omhoog en waarschuwde: ‘Zonder toestemming van mijn moeder mag u niet naar binnen!’ Shiva keek hem boos aan en riep: ‘Wie denk je dat je bent om mij tegen te willen houden? Weet je wel dat ik Shiva ben?!’ Maar Ganesh gaf hem een flinke klap met zijn stok. ‘Je bent niet helemaal goed bij je hoofd’, schreeuwde Shiva. ‘Ik ben Shiva, de man van Parvati en ik ga nu meteen naar binnen!’
Ganesh gaf hem echter direct een tweede klap! Nu werd Shiva pas echt woedend. Hij pakte zijn drietand en sloeg in één klap het hoofd van Ganesh eraf. Parvati kwam op dat moment naar buiten en zag het onthoofde lichaam van haar zoon voor haar op de grond liggen. Ze schreeuwde het uit en viel bijna flauw van schrik en verdriet. Gelijk creëerde Parvati duizenden woeste godinnen met tien armen en opengesperde monden. Parvati vroeg hen de wereld te vernietigen. Verslind alles wat je tegenkomt: goden, halfgoden, wijzen, ook mensen die mijn volgelingen zijn. De godinnen begonnen alles te verwoesten. De goden konden hier niets tegen beginnen, met afschuw keken ze toe. Hoe konden zij deze verwoesting stoppen. ‘We moeten haar om genade smeken’, zei een wijze. ‘Zolang Parvati geen medelijden heeft, zal deze ellende blijven bestaan.’ Snel ging hij naar haar toe en maakte een diepe buiging. ‘O moeder van de wereld, Jij die alles geschapen heeft. Wij brengen Je hulde. Jij bent de macht die beschermt, maar ook de macht die vernietigt. O godin, wees toch voldaan, wees kalm, wij smeken Je.’ Parvati bleef woedend en reageerde niet. De wijze boog opnieuw en vroeg nogmaals om genade. ‘O godin, vergeef ons de fout die is gemaakt. Wij zijn immers Je eigen kinderen. Wij voelen ons diep ellendig, heb toch medelijden alstublieft.’ Toen ontdooide Parvati een beetje en zei: ‘Pas als jullie mijn zoon weer tot leven brengen zal ik een einde maken aan deze verwoesting. Pas als jullie hem respect tonen zal er vrede zijn.’ De wijze ging met deze boodschap terug naar de goden. Shiva die verschrikkelijke spijt had, trof meteen maatregelen. Hij wilde het heel graag goedmaken met Parvati. Aan de goden gaf hij de opdracht om het lichaam van Ganesh te halen en het te wassen. Daarna sprak hij: ‘Ga naar het noorden en breng mij het hoofd van het eerste levende wezen dat jullie tegenkomen.’ De goden gingen op weg en het eerste levende wezen dat ze zagen, was een babyolifant. Ze hakten zijn hoofd eraf en braken daarbij per ongeluk een slagtand af. Ze brachten het hoofd terug en bevestigden het op het lichaam van Ganesh. Shiva nam wat nectar en besprenkelde het dode lichaam terwijl hij gebeden en spreuken opzei. Bij de eerste druppels die op het lichaam neerkwamen, kwam Ganesh weer bij bewustzijn. Hij stond op alsof hij alleen even had liggen slapen. Zijn lichaam zag er nog even gezond uit als voorheen, en op zijn schouders stond nu een vrolijke olifantskop. Iedereen was blij. Vooral Parvati, nu zij haar zoon weer levend en gezond terug had!
bron: Shri Satyam Sai World Foundation
