Wat is een vajra of een dorje?
Een vajra, in het Tibetaans een dorje genoemd, is een ritueel voorwerp die boeddhisten gebruiken als hulpmiddel om als diamant of bliksemschicht een symbolische betekenis te duiden. De bliksemschicht is als een scepter en de diamant is onvernietigbaar. Een vajra kan een bliksemervaring inhouden van plotsklapse verlichting tot het Boeddhaschap.
De spaken van de vajra
Er zijn 3 verschillende vajra’s te onderscheiden. Vajra’s met 3, 5 of 9 spaken aan beide zijden. Het aantal heeft steeds een andere betekenis. Meestal zien we hier vajra’s met 5 spaken. De bovenste spaken van een vijfspakige vajra symboliseren de volgende 5 wijsheden:
- De spiegelende wijsheid: Alles wat het zintuiglijke waarnemen reflecteert wordt gezuiverd wanneer je de verlichting bereikt en wordt dan de spiegelende wijsheid
- De wijsheid van gelijkwaardigheid: Ontstaat nadat alle plezierige, onplezierige en onverschillige gevoelens gezuiverd zijn
- De onderscheidende wijsheid: Ontstaat wanneer de factor die onderscheid maakt, wat het ene object van het andere onderscheidt, gezuiverd is. Het stelt je in staat om elk levend wezen van dienst te zijn
- De allesvolbrengende wijsheid: Ontstaat wanneer het fundamentele vermogen om handelingen in overeenstemming met bepaalde omstandigheden uit te voeren, gezuiverd is
- De wijsheid van Dharmadhatoe: Ontstaat wanneer het bewustzijn gezuiverd is
De vijf spaken symboliseren de vijf leden van de zogenaamde Dhyani Boeddha’s of de Boeddha’s van de vijf families. De mond van het zeemonster, van waaruit elke spaak tevoorschijn komt, staat voor de bevrijding van het cyclische bestaan, het samsara. Van de twee lotussen bij het middelpunt van de vajra symboliseert de bovenste de acht bodhisattva’s en de lagere de acht godinnen.
De vajra vernietigt alle soorten onwetendheid en is zelf onvernietigbaar. In het boeddhisme symboliseert de vajra of dorje het mannelijke principe voor methodiek en mededogen en de bijbehorende bel in de linkerhand geeft het vrouwelijke principe en wijsheid aan. Interactie van de twee leidt naar verlichting.
